Mkoa wa Mbeya una Halmashauri saba (7) ambazo ni Mbarali, Mbeya DC, Chunya, Kyela, Rungwe, Busokelo na Halmashauri ya Jiji la Mbeya.
Halmashauri za Wilaya zinaongozwa na Wenyeviti na Halmashauri ya Jiji inaongozwa na Mstahiki Meya ambao ni Wenyeviti wa Halmashauri, kwa kushirikiana na Wakurugenzi ambao ni Watendaji wakuu wa Halmashauri husika .
Halmashauri za Wilaya za Mkoa waMbeya pamoja na Halmashauri ya Jiji hutoa huduma za Kiuchumi zikiwepo kilimo, mifugo, misitu, Uvuvi, Miundombinu, huduma za jamii kama afya, maji, elimu, maeneo ya burudani, mazishi, mipango miji, kutunza mazingira, ustawi wa jamii, ushirika na mambo mengine yanayoihusu jamii na Taifa kwa ujumla.
Utawala Bora
Utawala bora ni suala linalotekelezwa na Halmashauri zote katika nyanja za:
• Demokrasia
• Ushirikishwaji
• Utawala wa sheria
• Uadilifuwa viongozi na wafanyakazi wa Serikali za Mitaa
• Uwazi na Uwajibikaji
• Ufanisi katika utendaji kazi
• Mchakato wa kijinsia
• Upangaji mipango
• Ujuziwa upangaji Mipango kwa kutumia Rasilimali zilizopo
• Utekelezajiwa Mipango.
MAJUKUMU YA SERIKALI ZA MITAA.
Halmashauri za Manispaa zimeanzishwa chini ya sheria za Mamlaka za Miji (Local Government Urban Authorities Act. 1982).
Majukumu makuu ya Serikali za Mitaa yaliyofafanuliwa nasheria hiyo ni kama ifuatavyo:-
Kusimamia na kudumisha amani ulinzi na usalama katika maeneo ya mipaka yake.
Kuhamasisha/kuendeleza na kuwapatia huduma bora za kijamii na kiuchumi wananchi walio katika eneo la mipaka ya Halmashauri
Kusimamia sera za maendeleo ya kiuchumi na kijamii katika maeneo yao.
Kuchukua hatua madhubuti za kuhifadhi na kuendeleza mazingira.
Kusimamia utawala, fedha, mambo yote ya uendeshaji katika ngazi mbalimbali zilizo ndani ya Mamlakaya Halmashauri ya Manispaa/Jiji
Kusimamia na kuhakikisha Demokrasia inadumishwa katika jamii.
Kukusanya mapato yatakayowezesha Mamlaka ya Serikali ya Mtaa kuendesha shughuli zake pamoja na kutoa taarifa za matumizi kupitia kamati mbalimbali.
Kutoa huduma mbalimbali za kiuchumi na kijamii pamoja na kutekeleza shughuli za maendeleo katika maeneo yao.
Kuzingatia na kutambua masuala mtambuka kama vile Jinsia
Kuendeleza na kusimamia kanuni za biashara, viwanda, kilimo nk.
Kusimamia na kuendeleza huduma za Afya, Elimu, Maji, Utamaduni na masuala ya burudani katika jamii.
Kubuni mikakati ya kupambana na umaskini pamoja na mbinu za kusaidia kuboresha maisha ya vijana, wazee, walemavu nk.
